SPA Z TRADYCJAMI

Połączenie tradycyjnych metod leczenia z nowoczesną medycyną oraz modą na wypoczynek w SPA i życie w stylu wellness, uczyniły niemieckie uzdrowiska i kurorty jednymi z najlepszych w Europie, przyciągających miliony gości z całego œświata.

Tekst: Sylwia Zagórska

Pierwsze skojarzenie Polaków, gdy myœślą o Bawarii? Alpy, piwo, Oktoberfest, jodłowanie i ubrani w tradycyjne stroje Bawarczycy. Tymczasem Bawaria to najlepiej rozwinięty i najnowocześœniejszy land w Niemczech i prawdziwa potęga w dziedzinie kuracji uzdrowiskowych i SPA. Jest tu aż 66 kurortów, a sąsiednia Badenia-Wirtenbergia ma słowo „„baden””, czyli kąpiel, w nazwie i kolejne 57 miejscowoœści uzdrowiskowych. Sprzyjający górski klimat, œświeże powietrze, liczne Ÿźródła mineralne i termalne tryskające w Alpach, Schwarzwaldzie oraz Jurze Frankońskiej i Szwabskiej oraz często towarzyszące im borowiny, od wieków sprzyjały tradycjom kuracyjnym na południu Niemiec.

TRADYCJA I NOWOCZESNOŚĆ

Dowodem na uzdrowiskowe tradycje Niemiec jest ogromna liczba miejscowoœści z „„„bad”” i „„baden””, czyli łazienką i kąpielą, w nazwie. Modę na jeżdżenie do bawarskich „wód” rozpropagowała w XIX w. rosyjska arystokracja. Na kuracje do Baden-Baden jeŸździł m.in. car Aleksander I, Fiodor Dostojewski, a także brytyjska królowa Wiktoria i kanclerz Otto von Bismarck. Jednak lecznicze właœciwośœci Ÿźródeł znane były znacznie wcześœniej. W Badenweiler już w 75 r. n.e. starożytni Rzymianie wznieœśli kompleks term nazwany Aqua Villae. W południowych Niemczech zostało też opracowanych wiele popularnych do dziśœ kuracji zdrowotnych. W XIX w. proboszczem w Bad Wörischofen był bawarski ksiądz Sebastian Kneipp, nazwany „papieżem wellness” lub „wodnym doktorem”. To pionier ruchu wellness, twórca hydroterapii i jeden z pierwszych propagatorów codziennej higieny.

Pobyt w SPA to obecnie jeden z ulubionych sposobów spędzania wolnego czasu przez Niemców. Sprzyja temu również fakt, że hotele uzdrowiskowe rozszerzają swoją ofertę o różnorodne zabiegi, w tym terapie ultranowoczesne i egzotyczne rytuały. Jedna z najbardziej popularnych miejscowośœci uzdrowiskowych, Bad Füssing dysponuje prawie 2,5 mln miejsc noclegowych! Zdrowie w Niemczech zawsze miało ogromne znaczenie. Dzisiaj połączenie tradycyjnych metod leczenia z nowoczesną medycyną uczyniło z niemieckich uzdrowisk i kurortów jedne z najlepszych oœśrodków w Europie. Reszta kraju nie ustępuje południowym landom ani na krok. Bad Freienwalde na obrzeżach Oderbruch już pod koniec XVII wieku służyło arystokracji jako modne miejsce do spędzania urlopów poprawiających samopoczucie. Dzisiaj w Brandenburgii mieszczą się liczne termy i parki wellness, oferujące możliwoœść spędzenia odprężającego weekendu lub uzdrawiającego urlopu. Wybrzeże zaśœ obfituje w kurorty proponujące leczenie morzem, czyli talasoterapię.

W całym kraju istnieje ponad 1200 instytucji specjalizujących się w opiece zdrowotnej i rehabilitacji oraz 350 uzdrowisk i ośœrodków SPA. Oferują niezliczone metody i zabiegi lecznicze, profilaktyczne, służące poprawie zdrowia, odprężeniu i poprawie urody przy pomocy przeróżnych œśrodków naturalnych, jak: Ÿźródła mineralne i termalne, błota o właœściwoœciach leczniczych i regenerujących, klimat wpływający korzystnie na zdrowie, wodę morską i talasoterapię, podziemne terapie w sztolniach, alternatywne kuracje metodami Kneippa, Felkego i Schrotha. Można z nich skorzystać podczas uzdrowiskowego leczenia, które od zeszłego roku jest łatwiej dostępne, bo częœściowo refundowane przez NFZ, również dla polskich kuracjuszy.

Zresztą oferta niemieckich SPA nie ogranicza się jedynie do tradycyjnych zabiegów, dostępu do saun i basenów oraz masaży. Coraz więcej hoteli stawia na egzotykę, m.in. na kuracje ajurwedyjskie czy medycynę chińską, łącząc je z naturalnymi bogactwami typowymi dla danego regionu. Coraz częœściej łączy się też zdrowie z rozrywką, a tradycyjne terapie i oferta wellness uzupełniana jest o atrakcyjne propozycje zabawy dla całej rodziny ‒– stąd liczne parki rozrywki powstające np. przy termach. Zwłaszcza okolice Berlina i cała Brandenburgia obfitują w termy i parki rozrywki.

WODA ŻYCIA

Historia dzisiejszych uzdrowisk termalnych sięga czasów Arystotelesa i Cezara. Wojska rzymskie stacjonowały w Germanii w takich miejscach, aby żołnierze mogli korzystać z pobliskich Ÿźródeł termalnych. Przez kolejne 2000 lat wojskowe forty przekształciły się w popularne uzdrowiska, które znamy dzisiaj. Wody mineralne i termalne tryskające z tutejszych Ÿźródeł zawierają siarkę, wapń, sód, fluor, siarczany i inne sole, a nawet niewielkie dawki pierwiastków radioaktywnych, jak radon. Ciepłą wodę, parę wodną oraz rozpuszczone minerały wykorzystuje się w SPA, podczas kąpieli, inhalacji i do picia, w najróżniejszych kuracjach ‒– zarówno dla zdrowia, jak i urody. W Niemczech jest ponad 70 termalnych uzdrowisk.

Bez wątpienia najsłynniejszym i najbardziej eleganckim z nich jest Baden-Baden na obrzeżach gór Schwarzwaldu, w czasach belle époque uznawane za letnią stolicę Europy. Oprócz leczniczych Ÿźródeł oferuje ekskluzywne hotele, wspaniałe parki i ogrody, liczne imprezy kulturalne oraz wyrafinowane kuracje (tradycyjne i nowoczesne). 12 tutejszych Ÿźródeł mineralnych odkryli Rzymianie ponad 2000 lat temu. Do dzisiaj każdego dnia z głębokośœci 2 tys. m tryska 800 tys. litrów gorącej wody. Turyœści z całego œświata najchętniej odwiedzają dwa baseny termalne: w nowoczesnym Caracalla SPA oraz historycznym Friedrichsbad. Inne uzdrowiska bazujące na Ÿźródłach to: jedno z najbardziej popularnych Bad Füssing, Bad Nauheim słynące z renomowanych klinik, Bad Salzuflen oferujące pod tężniami morską bryzę w śœrodku lądu, Wiesbaden z 26 Ÿźródłami mineralnymi czy położone w Alpach Bad Reichenhall.

PELOIDY

Często występowaniu wód mineralnych towarzyszy również błoto mineralne wykorzystywane zarówno w terapiach leczniczych (np. na schorzenia układu ruchu), jak i pielęgnacyjnych, do poprawiania wyglądu skóry. Nie inaczej jest w Niemczech. W terapii peloidy miesza się z wodą i stosuje do kąpieli, kompresów, okładów i maseczek. Błoto pobudza i regeneruje naskórek, zapewnia naturalne ciepło i dobre samopoczucie, ma korzystny wpływ na stawy (leczy choroby reumatyczne), mięśœnie i całe ciało, ale też i umysł. Najczęśœciej stosowane są naturalne borowiny, błoto mineralne fango, błoto z jeziora lub morza, torfu, glinki leczniczej, a nawet lessu, kredy czy piasku. Można je znaleźŸć w Bad Bramstedt, Bad Nenndorf, Bad Pyrmont, Bad Saarow czy Bad Waldsee. Kuracje najczęœciej są uzupełnione o hydroterapie, terapie dwutlenkiem węgla, jak też najróżniejsze egzotyczne rytuały, których można zażyć m.in. w Bad Meinberg.

ZDROWIE PROSTO Z MORZA

Położenie Niemiec nad Morzem Północnym i Bałtykiem sprzyja leczeniu morzem. Początki niemieckiej talasoterapii datuje się na 1793 rok, kiedy na wybrzeżu Morza Bałtyckiego powstał Heiligendamm, nadmorski oœśrodek zdrowia odwiedzany przez wyższe sfery. Najstarszym uzdrowiskiem nad Morzem Północnym jest zaœś wyspa Norderney o ponad 200-letniej tradycji. Trzeba się tam dostać promem, co sprzyja symbolicznemu pozostawieniu za sobą stresów i zgiełku życia codziennego. Wyspa wita przybyłych dzikimi plażami i nieskazitelną przyrodą. 85 proc. powierzchni zajmuje Park Narodowy Dolnosaksońskiego Morza Wattowego. Jest tu też największy w Niemczech oœśrodek talasoterapii, w którym na 8000 m kw. gośœcie mogą korzystać z kąpieli morskich, saun i licznych zabiegów SPA, bazujących na wodzie morskiej, algach, błotach, soli morskiej itp.

UZDROWISKA KLIMATYCZNE

W Niemczech znajduje się 55 typowych uzdrowisk klimatycznych. Położone są zarówno w górach (Garmisch-Partenkirchen), nad jeziorami (Berchtesgaden), jak i na wybrzeżu (St. Peter-Ording). 15 z nich nie tylko ma leczniczy klimat, ale też aktywnie uczestniczy w ochronie œśrodowiska, wykorzystując wyłącznie lokalne produkty, ograniczając tym samym emisję CO₂. Z wyjątkowo czystego powietrza słynie zwłaszcza Schwarzwald w Badenii-Wirtembergii, bogaty w życiodajne lasy. Tamtejsze uzdrowiska nazywa się nawet Luftkurortami, czyli „uzdrowiskami powietrznymi”.

LEKARSTWO Z WNĘTRZA ZIEMI

Nietypowe kuracje w sztolniach oferują Aalen i Bad Kreuznach. Wykorzystują one wyjątkowo czyste powietrze w nieczynnych kopalniach oraz lecznicze właśœciwośœci radonu. Jak wiadomo: najlepsze lekarstwo zażywane w nadmiarze może szkodzić, a groŸźna trucizna podana w œśladowych ilośœciach staje się lekarstwem. Stężenie radioaktywnego radonu w sztolniach jest tak niewielkie, że działa leczniczo na wiele schorzeń, m.in. choroby układu krążenia, oddechowego czy alergie.

ALTERNATYWNE KURACJE

Swoich zwolenników i ośœrodki SPA mają też alternatywne kuracje, wœśród nich najbardziej znana terapia Kneippa stosowana w wielu renomowanych uzdrowiskach i SPA na całym œświecie. Jej podstawą jest pięć filarów: hydroterapia, terapia ruchem, stosowanie ziół, właœściwe odżywianie oraz styl życia. Stosowana jest m.in. w Bad Schandau w Szwajcarii Saksońskiej oraz Bad Wörishofen, gdzie tryskają Ÿźródła termalne, a „wodny doktor” ponad 120 lat temu rozpropagował swoją terapię. Terapię Felkego (niemieckiego pastora ewangelickiego) i jego filozofię kontynuuje tylko jedno uzdrowisko –‒ Bad Sobernheim. Oferuje szereg technik relaksacji i poprawy witalnoœści, wykorzystujących uzdrawiające właœciwośœci substancji występujących w przyrodzie w stanie naturalnym: powietrza, œświatła, wody i gliny, wraz z dużą iloœścią ćwiczeń na œświeżym powietrzu i zdrową dietą. Nawet nieco kontrowersyjna terapia Schrotha, służąca detoksykacji organizmu, ma swoich zwolenników. Bawarska miejscowoœść Oberstaufen jest oficjalnie uznanym uzdrowiskiem leczącym metodą Schrotha. Można ją też znaleŸć w Bad Bevensen w Dolnej Saksonii.