Nadwrażliwość pokarmowa u dzieci

Czy składniki diety, które uważane są powszechnie za zdrowe mogą szkodzić dzieciom? Czy wykluczenie alergii pokarmowej świadczy o tym, że dziecko może bezpiecznie spożywać dany produkt? W jaki sposób sprawdzić, które pokarmy mu służą, a które szkodzą?

Tekst: Małgorzata Stańczyk

Jednym z podstawowych warunków zdrowego rozwoju jest prawidłowa dieta, która dostarczy dzieciom wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Rodzice dysponują rozmaitymi wskazówkami, ujętymi w standardach żywienia dla poszczególnych grup wiekowych. Zalecenia te są wystandaryzowane i niestety pomijają fakt, że to, co dla większości osób będzie zdrowe, u pewnej grupy może powodować złe samopoczucie i wprowadzać układ immunologiczny w stan ciągłego pobudzenia. – U podłoża większości nabytych chorób, gnębiących nas współcześnie leży nadmierne uaktywnienie układu immunologicznego, czyli stan zapalny, który może być wywołany przez produkty, wchodzące w skład naszej diety – mówi dr n. med Teresa Partyka Konsultant Programu LEAP.

Alergia to nie koniec
Każdy rodzic wie, że pożywienie, nawet to najlepszej jakości, może wywoływać u dziecka rozmaite objawy. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że jest kilka mechanizmów, które sprawiają, że niektóre składniki diety dziecka mają szkodliwy wpływ na jego zdrowie i rozwój. Najbardziej znanym, chociaż nie najpowszechniejszym typem takiej reakcji jest alergia pokarmowa. Występuje ona u 4-6% populacji i charakteryzuje się ostrą, natychmiastową, miejscową reakcją organizmu. – Typowa reakcja alergiczna polega na wytworzeniu specyficznych przeciwciał klasy IgE, skierowanych przeciwko alergenom pokarmowym. W efekcie, u dziecka może wystąpić pokrzywka, drętwienie, pieczenie i obrzęk warg oraz języka lub gardła, a w skrajnych przypadkach obrzęk Quinky`ego lub reakcja anafilaktyczna, które stanowią zagrożenie życia. Bardzo charakterystyczne dla alergii jest to, że nawet mała ilość alergenu może wywołać reakcję – wyjaśnia Jagoda Koniarek, dietetyk z Laboratorium Diagnostycznego ISO-LAB.

Reakcja obronna
Znacznie powszechniejsze są reakcje nadwrażliwości na niektóre pokarmy. Szacuje się, że występują one u 30-40% osób. Mechanizm ich powstawania również związany jest z funkcjonowaniem układu odpornościowego. – Polega on na wywoływaniu przez antygeny pokarmowe reakcji obronnej ze strony krwinek białych układu odpornościowego, czego skutkiem są stany zapalne w różnych tkankach i układach naszego organizmu – tłumaczy Jagoda Koniarek.
– W przypadku nadwrażliwości, objawy występują dopiero kilka godzin lub dni po spożyciu pokarmu, są bardzo różnorodne i mają charakter przewlekły. Powoduje to, że bardzo trudno rodzicom metodą prób i błędów ustalić, które składniki je wywołują – dodaje dr n. med. Teresa Partyka. Nadwrażliwość nie jest tym samym, co nietolerancja pokarmowa, która jest zjawiskiem o podłożu metabolicznym, polegającym na braku enzymów biorących udział w trawieniu konkretnych składników pokarmowych. Przykładem takiej reakcji jest nietolerancja laktozy, wywoływana niedoborem lub brakiem laktazy, enzymu rozkładającego ten cukier mlekowy. Trzeba więc być świadomym, że brak przeciwciał klasy IgE przeciwko białkom mleka oraz obecność enzymów niezbędnych do trawienia laktozy, a więc wykluczenie alergii i nietolerancji, nie oznacza, że jego spożywanie nie wywołuje u dziecka objawów chorobowych.
Dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie pokarmów i stosowanych do nich chemicznych dodatków. Nawet produkty dedykowane przez producentów dla różnych dziecięcych grup wiekowych nie będą wskazane dla każdego. – Niepożądane reakcje może wywołać jabłko, marchewka, a nawet dynia czy mięso królika. Nie należy też zapominać, że mamy, a także babcie, kucharki w żłobku, przedszkolu czy szkole mają swoje utarte przyzwyczajenia i stosują uznawane za nieszkodliwe przyprawy i polepszacze smaku, zawierające glutaminian sodu, który niestety może również wywoływać agresję ze strony układu odpornościowego – potwierdza Jagoda Koniarek. Kolorowe i pachnące jedzenie jest atrakcyjne dla dzieci, a długi termin ważności i dostępna cena – dla rodziców, więc producenci prześcigają się w osiąganiu pożądanych efektów, nie zważając na możliwą szkodliwość stosowanych dodatków (barwników, konserwantów, aromatów, emulgatorów).

Mamy więc szeroką gamę potencjalnych wrogów, których wykrycie, bez wykonania odpowiednich testów jest praktycznie niemożliwe. Spośród dostępnych na rynku testów, jedynie MRT pozwala na zbadanie reakcji na chemiczne dodatki do żywności.

Objawy nadwrażliwości
Objawy nadwrażliwości na pokarmy są bardzo zróżnicowane i zależą od ilości i rodzaju uwolnionych mediatorów oraz lokalizacji reakcji zapalnej. Powtarzające się reakcje nadwrażliwości mogą wywołać u dzieci:
- biegunki, refluks żołądkowy, ból brzucha, wzdęcia, gazy, zaparcia, zespół jelita drażliwego;
- atopowe zapalenie skóry, przewlekłą pokrzywkę;
- problemy z koncentracją, wahania nastoju, pobudliwość, drażliwość, objawy ADHD/ADD;
- kłopoty z zasypianiem;
- nadmierną senność w ciągu dnia, apatię, brak energii;
- zatkany nos, przewlekły katar;
- bóle mięśni i stawów.

Program LEAP, oparty na wynikach testu MRT, pozwala na eliminację szkodzących pokarmów i wprowadzenie nowego stylu odżywiania produktami, które nie indukują stanów zapalnych. Powoduje to stopniowe wycofywanie się objawów i powrót do równowagi układu odpornościowego.

-------------------------------------
DIAGNOSTYKA NADWRAŻLIWOŚCI NA POKARMY

Test MRT (Mediator Release Test) pozwala na wykrycie szkodliwych produktów i ustalenie listy pokarmów, które są niereaktywne dla konkretnej osoby, czyli mogą być bezpiecznie spożywane. Na podstawie wyników testu opracowuje się osobisty plan żywieniowy – Program LEAP, który pozwala na wyciszenie układu immunologicznego i wycofanie się dokuczliwych objawów. Badanie można wykonać u dorosłych i dzieci w każdym wieku. Najczęściej zgłaszają się rodzice z pacjentami od drugiego roku życia.

---------------------------
GDZIE ZROBIĆ TEST MRT?

W Laboratorium ISO-LAB w Warszawie lub u Certyfikowanych Konsultantów Programu LEAP w całej Polsce. Na stronie www.leap.pl można zapoznać się z listą wszystkich Konsultantów, a także znaleźć dokładniejsze informacje dotyczące testu MRT i Programu LEAP oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.