W wielu krajach Europy w XXI wieku zrezygnowano ze świadczenia usług lecznictwa uzdrowiskowego. Na szczęście w Polsce postęp medycyny nie spowodował likwidacji uzdrowisk. Wszak nasze zasoby naturalne wykorzystywane w celach leczniczych są ogromne.
Współczesny człowiek chce żyć nie tylko dłużej, ale i lepiej, stąd duże zapotrzebowanie na leczenie, które poprawia jakość życia i jest łatwo dostępne oraz nie powodujące skutków ubocznych. Takimi metodami dysponuje lecznictwo uzdrowiskowe, które zajmuje się leczeniem chorób przewlekłych, profilaktyką i rehabilitacją. Zwłaszcza choroby przewlekłe, takie jak zaburzenia metaboliczne czy cukrzyca, stanowią problem współczesnej medycyny, gdyż dotyczą dużej, stale zwiększającej się populacji, a poza tym skracają życie, pogarszają jego jakość i pochłaniają ogromne koszty. Zagrożeniem dla życia i zdrowia jest też otyłość, gdyż sprzyja rozwojowi wielu innych chorób, w tym: miażdżycy, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, chorób serca, kamicy dróg żółciowych czy chorób nowotworowych.
LECZNICTWO UZDROWISKOWE
Lecznictwo uzdrowiskowe stanowiło kiedyś najważniejszą dziedzinę w medycynie. Jednak ogromny postęp w medycynie XX i XXI wieku, powstanie leków i metod działających znacznie szybciej i skuteczniej niż zabiegi balneologiczne, stały się przyczyną likwidacji lecznictwa uzdrowiskowego w wielu krajach Europy. W ostatnich dziesięcioleciach wierzono bowiem, że lepiej zastosować silny antybiotyk lub zabieg operacyjny, niż korzystać z łagodnie działających metod lecznictwa uzdrowiskowego. Obecnie wiadomo jednak, że medycyna kliniczna nie jest w stanie rozwiązać wszystkich problemów zdrowotnych człowieka. Coraz więcej bakterii uodparnia się na antybiotyki. Poza tym leki często wywołują skutki uboczne, powodujące nowe choroby, które leczy się... nowymi lekami. W wielu chorobach neurologicznych, neurochirurgicznych, ortopedycznych, reumatycznych i kardiologicznych sama operacja nie wystarcza, po niej konieczna jest dalsza długotrwała rehabilitacja, od której zależy ostateczny wynik leczenia.
Rodzi się też zapotrzebowanie na powrót do tańszych metod leczniczych i profilaktycznych, a także bardziej zbliżonych do natury. Coraz częściej mówi się o medycynie uniwarsalistycznej, o charakterze bardziej holistycznym, ekologicznym, filozoficznym. Bierze się pod uwagę całe środowisko biologiczne, w którym żyje człowiek, w tym również więzi międzyludzkie oraz problemy emocjonalne i psychologiczne pacjentów. I tutaj lecznictwo uzdrowiskowe sprawdza się znacznie lepiej niż farmakoterapia i medycyna konwencjonalna. Lecznictwo uzdrowiskowe daje bowiem to, czego nie może zaoferować medycyna techniczna: powrót do natury, ulgę w cierpieniach bez skutków ubocznych, odpowiedni klimat, relaks, czynny wypoczynek, czas na zajęcie się własnym ciałem i duszą oraz relacje międzyludzkie. Sanatoria i ośrodki uzdrowiskowe są też miejscem spotkań towarzyskich.
POLSKA NA ZDROWIE
Polska jest jednym z niewielu krajów, w których lecznictwo uzdrowiskowe nie tylko nie upadło, ale przeszło gruntowną metamorfozę i w XXI wieku przeżywa dynamiczny rozwój. Lecznictwo uzdrowiskowe to już nie tylko proste inhalacje i kąpiele, to także nowoczesne urządzenia i metody lecznicze. A ofertę uzdrowiskową znakomicie uzupełniły liczne nowoczesne obiekty medical SPA oraz SPA i wellness. Współczesne polskie lecznictwo uzdrowiskowe łączy tradycję i nowoczesność i bazuje na pogłębionych badaniach naukowych, których wyniki spowodowały, że niektóre metody lecznicze wycofano (ze względu na niską skuteczność), inne uzyskały silne podstawy naukowe, rozwinęły się i umocniły. Wprowadzane są też nowe dotąd niestosowane metody i rozwiązania technologiczne. Postęp techniczny odgrywa duże znaczenie również w lecznictwie uzdrowiskowym. Dzięki nowoczesnym urządzeniom i rozwiązaniom technicznym zabiegi wykonywane są lepiej, sprawniej i wydajniej.
WSPÓŁCZESNE TERAPIE UZDROWISKOWE
- Balneoterapia – to podstawa lecznictwa uzdrowiskowego. Do leczenia pacjentów wykorzystuje wody lecznicze. Dla celów terapeutycznych znaczenie ma nie tylko skład chemiczny wody, ale też jej temperatura.
- Hydroterapia – siostra balneoterapii. Opiera się również leczniczych właściwościach wody, ale do zabiegów nie wykorzystuje wody leczniczej, tylko zwykłą – w postaci ciekłej, gazowej (prawa wodna) lub stałej (lód).
- Kinezyterapia – w tej metodzie do leczenia wykorzystuje się ruch, we właściwej, dostosowanej do każdego organizmu dawce, pod postacią ściśle określonych ćwiczeń.
- Elektroterapia – to dziedzina fizykoterapii wykorzystująca lecznicze działanie prądów impulsowych o małej i średniej częstotliwości oraz prądu stałego. Działanie terapeutyczne polega na zwiększeniu ukrwienia tkanek, obniżeniu napięcia mięśniowego i łagodzeniu bólu. Najpopularniejsze zabiegi to diadynamik, elektrostymulacja, galwanizacja i jontoforeza.
- Fototerapia – to leczenie światłem wspomagające kurację wielu chorób. Dawniej w fototerapii stosowało się wyłącznie promienie słoneczne, dzisiaj wykorzystuje się też sztuczne światło – lampy wytwarzające promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone.
- Laseroterapia – jedna z najmłodszych metod terapeutycznych, wykorzystująca działanie laserów medycznych. Stosuje się ją w zabiegach chirurgicznych, okulistycznych, neurologicznych czy stomatologicznych, a w leczeniu uzdrowiskowym – m.in. podczas biostymulacji.
- Magnetoterapia – leczy przy pomocy pulsującego pola magnetycznego o niskiej częstotliwości. Oddziałuje na narządy i tkanki znajdujące się głęboko pod skórą. Wykorzystywana jest w leczeniu urazów kończyn i kręgosłupa, chorób reumatycznych, układów krwionośnego i oddechowego.
- Peloidoterapia – do terapii wykorzystuje lecznicze borowiny w postaci roztworu do kąpieli, okładów czy pasty. Stosowana jest m.in. w chorobach reumatycznych, ortopedycznych i ginekologicznych.
- Talasoterapia – wykorzystuje substancje pochodzące z morza: wodę, piasek, muł, glony, błoto i wodorosty.
- Termoterapia – w celach leczniczych wykorzystuje energię cieplną, poddając organizm działaniu wysokich lub niskich temperatur. Szczególnym typem termoterapii jest zimnolecznictwo, a zwłaszcza krioterapia, podczas której do terapii stosuje się ujemne temperatury.
- Ultrasonoterapia – wykorzystuje fale dźwiękowe o częstotliwości niesłyszalnej dla człowieka. Fale ultradźwiękowe wynikając w głąb organizmu, „masują” tkanki, przyspieszają metabolizm, wspomagają termoregulację, łagodzą ból, obniżają napięcie mięśniowe, hamują procesy zapalne.
