Skóra pod specjalnym nadzorem

Wrażliwość skóry nie wiąże się ani z płcią, ani z wiekiem, ani ze stopniem jej natłuszczenia i nawilżenia. Wynika z nieprawidłowości w samej jej budowie. Na szczęście wielu objawom nadwrażliwej skóry możemy zaradzić.

Tekst: Kaja Ostrowska, Konsultacja: dr Olga Warszawik-Hendzel

Definicja skóry wrażliwej przyjęta przez dermatologów jest bardzo zbliżona do tej, której używamy potocznie. Tak więc i lekarze, i pacjentki, określają w ten sposób cerę, która reaguje w sposób nadmierny (fachowo mówimy: hiperaktywny) na czynniki, które dla innych typów skór nie mają większego znaczenia. Gwałtowność tej reakcji, jak też uświadomienie sobie, na skutek jakich czynników do niej dochodzi, to już kwestia indywidualna. Skóra wrażliwa nie lubi dużych różnic temperatur (gorących kąpieli, sauny, klimatyzacji), bo nie nadąża za zmianą funkcji adaptacyjnych. Najprawdopodobniej zareaguje podrażnieniem po przebywaniu na wietrze, mrozie, słońcu, a także po zjedzeniu gorących potraw i napojów, czy ostrych przypraw.

Nadwrażliwość objawia się wysuszeniem, złuszczaniem i zaczerwienieniem, powstawaniem małych pęknięć lub zmian zapalnych. Często możemy mieć też wrażenie uczucia ściągnięcia, napięcia, a nawet swędzenia. Czerwone plamy skóra może też zawdzięczać emocjom, wypiciu czerwonego wina i przebywaniu w zadymionym pomieszczeniu. Jej stan pogorszy się po użyciu przypadkowych, niedostosowanych do jej potrzeb kosmetyków.

Skóra wrażliwa nie da też pola do popisu kosmetyczkom, bo nie dla niej rozgrzewające maski, kuracje z retinolem, mocne peelingi i masaże. Każdy zabieg, który poprawia ukrwienie skóry, doprowadzi do potęgowania obecnego w skórze stanu zapalnego. Dobrze zrobią jej natomiast zabiegi zamykające naczynka: naświetlanie światłem IPL lub laserem do zmian naczyniowych ze skanerem, a jeśli mezoterapia – to tylko z odpowiednio dobranymi koktajlami.

Skąd ta nadwrażliwość?

Skłonność do nadwrażliwości możemy odziedziczyć (tak jest w przypadku atopowego zapalenia skóry, które ma podłoże genetyczne), ale możemy ją też wyzwolić. Na przykład nadmiernie się opalając, nie zabezpieczając twarzy kosmetykami ochronnymi przed działaniem wiatru czy mrozu, paląc papierosy, jedząc zbyt wiele produktów przetworzonych, czy stosując kosmetyki niewłaściwie dobrane do potrzeb cery. Dlaczego dochodzi do tak nadmiernej reakcji? Główną przyczyną nadreaktywności jest nieprawidłowe funkcjonowanie bariery naskórkowej. Kiedy skóra nie spełnia należycie swej roli ochronnej, woda ucieka z głębszych jej warstw, ułatwione jest przenikanie alergenów, a to przyczynia się do podrażnienia, a później pieczenia, swędzenia, łuszczenia. Z tego powodu częściej z problemem wrażliwości będziemy borykać się, mając cerę suchą niż tłustą. Jednak wrażliwość na określone czynniki zawsze jest bardzo indywidualna: każdego może podrażniać inny czynnik.

Nadwrażliwość to nie jedyny problem, z którym boryka się skóra. W dermatologii wyróżnia się też wrażliwą cerę atopową, naczyniową, alergiczną, suchą i odwodnioną.

Ostrożnie i delikatnie

Przy skórze cienkiej, delikatnej i skłonnej do zaczerwienień nie ma co eksperymentować ze zwykłymi kosmetykami, najlepiej od razu korzystać z tych przeznaczonych do cery wrażliwej. Od pozostałych preparatów różnią się tym, że mają prostszy skład, co zmniejsza prawdopodobieństwo natrafienia na składnik, który zadziała alergizująco (co nie oznacza jednak, że krem z dwoma-trzema pozycjami w składzie na pewno nas nie uczuli). Nie zawierają też środków zapachowych, barwiących (będących najczęstszym źródło uczuleń), często nie mają w składzie parabenów. Choć – paradoksalnie – produkty określane jako „bez konserwantów” też muszą mieć składniki zabezpieczające przed rozwojem bakterii, a one… mogą być źródłem potencjalnych uczuleń.

Przy wyborze kremu warto także zwrócić uwagę na opakowanie – hermetyczne zamknięcie zmniejszy prawdopodobieństwo zakażenia produktu. Niestety, nawet jeśli krem spełnia wszystkie kryteria preparatu dla wrażliwców, trudno o pewność, że nas nie uczuli. Przekonać się o tym możemy tylko metodą prób i błędów. Pamiętaj jednak by zbytnio nie eksperymentować. Więcej wcale nie znaczy lepiej! W przypadku skóry wrażliwej należy ograniczać ilość aplikowanych kosmetyków. Unikaj próbek i częstej zmiany preparatów – serwowanie skórze codziennie innej dawki substancji może wywołać podrażnienia, zaczerwienienia, a nawet alergię.

Jak pielęgnować wrażliwą skórę twarzy?

Oczyszczanie

Do mycia twarzy nie używamy zasadowych mydeł w kostce, zwykłych (kolorowych i pachnących) żeli do mycia ciała oraz żeli przeciwtrądzikowych, bo zawarte w nich składniki wysuszą i podrażnią skórę. Stosujmy bezzapachowe żele i emulsje przeznaczone do cery wrażliwej. Sprawdzą się też delikatne mleczka i toniki oraz płyny micelarne, których stosowanie nie wymaga spłukiwania wodą. Pamiętaj, że oczyszczając twarz nie trzeba jej intensywnie pocierać, w przypadku płynu micelarnego wystarczy przyłożyć na kilka sekund mokry wacik do twarzy i delikatnie przecierać skór.

Krem

Ten nakładany wieczorem powinien być bogaty w składniki kojące i odżywcze, które zapewnią naprawę mikrouszkodzeń powstałych w ciągu dnia. Ten aplikowany rano koniecznie musi zawierać filtry (najlepiej SPF 50+) i związki, które uszczelnią barierę ochronną naskórka. Na przykład zatrzymujący wodę mocznik i kwas hialuronowy, wbudowujące się w strukturę naskórkową ceramidy, fitosterole, oleje roślinne bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Cenne dla skóry wrażliwej będą substancje o działaniu kojącym – alantoina, d-pantenol i minerały: miedź oraz cynk. Najbezpieczniej, jeśli wszystkie te składniki znajdą się w formułach preparatów tworzonych we współpracy z lekarzami dermatologami, przeznaczonych dla skóry wrażliwej.

Makijaż

Skóra zaczerwieniona i przesuszona nie wygląda estetycznie, więc potrzebuje specyficznego, kryjącego makijażu. Podstawą będzie dobrze dobrany podkład i korektor, które zatuszują zmiany wymagające ukrycia, ale jednocześnie zabezpieczą skórę przed działaniem promieniami UV. Dlatego po preparaty do makijażu korekcyjnego warto wybrać się do apteki.

========================
Wrażliwa czy alergiczna?

Objawy są podobne. Z jednej strony odczucie ciągnięcia, swędzenia, mrowienia, pieczenia. Z drugiej widoczne na pierwszy rzut oka oznaki przesuszenia, łuszczenia, zaczerwienienia. Medycznie granicę między cerą wrażliwą a alergiczną wyznacza udział przeciwciał IgE. Jeśli wrażliwość skóry wynika z działania immunoglobulin, nieprawidłowa reakcja skóry ma tło alergiczne, jeśli nie mają one udziału – jest niespecyficzną reakcją skóry, nie mającą nic wspólnego z alergią.

Czas

Przy alergii skórnej, reakcja organizmu rozpoczyna się w momencie pierwszego kontaktu z alergenem, kiedy uruchamiają się specyficzne reakcje odpornościowe. Objawy kliniczne pojawią się dopiero po kilku godzinach (czasami dniach), w chwili ponownego kontaktu z czynnikiem uczulającym. Jeśli zatem zaczerwienienie i świąd wystąpią natychmiast po zastosowaniu nowego kosmetyku – najprawdopodobniej świadczy to o nadwrażliwości.

Miejsce
Skóra wrażliwa zareaguje zaczerwienieniem w miejscu podrażnienia (aplikacji kosmetyku). Alergiczna – także na innych partiach skóry.

========================
Pokochaj dermokosmetyki!

Skóra z problemami musi być odpowiednio pielęgnowana. Jak? Najlepiej dermokosmetykami, czyli preparatami stojącymi na pograniczu kosmetyku i leku. Ich podstawowym zadaniem jest rozwiązanie konkretnego problemu, a nie dopasowanie się do wieku biologicznego skóry. Dermokosmetyki tym różnią się od zwykłych preparatów, że mają większe stężenie odpowiednich składników aktywnych, pielęgnują, ale też działają leczniczo, pomagając w wielu schorzeniach. Ryzko alergii w ich przypadku jest ograniczone do minimum, są testowane metodą in vitro i in vivo pod nadzorem dermatologicznym, a ich skuteczność i bezpieczeństwo potwierdzone są badaniami.

Sprzedaż dermokosmetyków rośnie z roku na rok. Okazuje się bowiem, że coraz częściej mamy problemy z cerą, ale – co ważne – na szczęście nie przechodzimy nad tym obojętnie, lecz staramy się zaradzić.