Co roku o tej porze, na kilka tygodni na bazarach i w naszych domach pojawiają się truskawki – doceniane głównie za walory smakowe. Tymczasem truskawka to też bomba mineralna i witaminowa, doskonały kosmetyk i afrodyzjak, a przy tym również pomocnik w odchudzaniu.
Tekst: Sylwia Zagórska
Są takie pyszne! Gdy tylko truskawki pojawiają się na straganach, zajadam się nimi bez opamiętania. Z dodatkami i bez, z makaronem lub ryżem. Robię z nich sos do naleśników, mus do deserów, truskawkowy chłodnik czy po prostu koktajl na jogurcie. Piekę placki, tarty, szykuję sernik na zimno z truskawkami czy galaretkę. Dodaję do słodkich sosów do mięs i sałatek. Wreszcie robię przetwory (dżemy, konfitury i kompoty), które pomogą mi przetrwać zimę. Pragnę maksymalnie wykorzystać te kilka tygodni i nacieszyć się owocowym smakołykiem. Kupuję oczywiście wyłącznie polskie truskawki. Wszak jesteśmy truskawkową potęgą i siódmym na świecie producentem, a truskawkę kaszubską (kaszëbskô malëna) zarejestrowano nawet w Unii Europejskiej jako Chronione Oznaczenie Geograficzne.
TRUSKAWKI – POCHODZENIE
Truskawki nie są dziełem natury, lecz człowieka. Powstały na początku XVIII wieku we Francji, ze skrzyżowania dwóch różnych odmian poziomek: wirginijskiej i olbrzymiej chilijskiej. Truskawkę już w średniowieczu wykorzystywano do celów leczniczych. Dziś najbardziej docenia się jej walory smakowe, tymczasem…
TRUSKAWKI DLA ZDROWIA
Truskawki mają więcej witaminy C niż cytryna czy grejpfrut. Porcja 100 g świeżych owoców zawiera 60 mg tej witaminy, co pokrywa dzienne zapotrzebowanie. Są one także bogatym źródłem praktycznie wszystkich ważnych mikroelementów, jak żelazo, magnez, wapń, fosfor, potas i mangan. A także witamin z grupy B (poprawiają koncentrację i zapobiegają zawrotom głowy), witaminy E, kwasu foliowego i błonnika. Truskawki zawierają związki zapobiegające nowotworom, m.in. flawonoidy, antocyjaniny, kwas elagowy. Zwiększają odporność organizmu, wzmacniają kości i zęby, a także oczyszczają organizm. Mają działanie krwiotwórcze i bakteriobójcze. Truskawki chronią przed anemią, cukrzycą i chorobami serca. Są sprzymierzeńcami w walce z chorobami reumatycznymi, schorzeniami nerek i wątroby. Według Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego jedzenie truskawek pozwala również do późnej starości cieszyć się dobrą pamięcią i sprawnym intelektem.
100 G TRUSKAWEK ZAWIERA:
28 kcal
7,2 g węglowodanów
0,7 g białka
0,4 g tłuszcze
1,8 g błonnik
indeks glikemiczny – 40
TRUSKAWKI DLA URODY
Truskawki to naturalny eliksir młodości o pięknym i smakowitym zapachu, często wykorzystywany w kosmetykach. Zawarta w nich witamina C zwalcza wolne rodniki odpowiedzialne za starzenie się skóry, przyczynia się też do rozjaśniania przebarwień skóry. Wyciąg z truskawek odżywia skórę, odświeża ją i działa bakteriobójczo. Jest też naturalnym blokerem promieni UVA i UVB, dlatego sprawdza się w kosmetykach na lato. Samodzielnie w domu można sobie przygotować truskawkową maseczkę przeciwzmarszczkową (owoce wymieszane z olejem sojowym), rozświetlającą (z truskawek, jogurtu naturalnego i soku z cytryny), odświeżającą (z herbatą i miodem pszczelim) lub nawilżająco-antybakteryjną (z kremem nawilżającym). Ponoć truskawki nadają się też do wybielania zębów.
TRUSKAWKA DLA SZCZUPŁEJ SYLWETKI
Truskawki są też z powodzeniem stosowane w dietetyce. Zawierają dużo błonnika, który reguluje procesy trawienne i poprawia przemianę materii, pomagając utrzymać szczupłą sylwetkę lub nawet schudnąć. Truskawka to owoc niskokaloryczny, nie zawiera tłuszczu, jest zaś bogata w pektyny, które oczyszczają jelita, korzystnie wpływają na florę bakteryjną, a także utrudniają wchłanianie cukrów i tłuszczów. Zawarte w truskawkach enzymy spalają tłuszcz, a bromelina rozkłada białka (enzym znany z preparatów odchudzających), przyspiesza ich przyswajanie i pozwala obniżyć wagę ciała. Problem polega jedynie na tym, że owoce te pobudzają apetyt, a do tego najlepiej smakują z dodatkiem śmietany i cukru – a to już nie jest niskokaloryczne.
Znana jest dieta truskawkowa – w wersji ekstremalnej oparta niemal wyłącznie na truskawkach, w wersji rozsądnej truskawki stanowią częsty dodatek do wielu dań. Tej ekstremalnej nie można stosować dłużej niż 3-4 dni, bo niedobór wielu składników może doprowadzić do niekorzystnych procesów w organizmie. Jeśli jednak truskawki będą dodatkiem do innych, pełnowartościowych produktów, na pewno korzystnie wpłyną na nasze zdrowie.
TRUSKAWKA DLA ROZKOSZY
Bita śmietana, szampan, truskawki i wolny wieczór. Coś wam to przypomina? Truskawki wodzą na pokuszeniem nie tylko smakiem i zapachem, ale też wyglądem. Są zmysłowe, czerwone i mają kształt serca, dzięki czemu stały się symbolem Wenus, greckiej bogini miłości. Poza tym zawierają sporo łatwo przyswajalnych cukrów, kiedy więc nabierzemy ochoty na amory, dzięki truskawkom nie powinniśmy stracić animuszu... Dawniej we Francji istniała tradycja przyrządzania zupy truskawkowej dla nowożeńców. Niektórzy wciąż wierzą, że jeśli dwie osoby zjedzą tą samą, przepołowioną truskawkę to połączy je gorące uczucie.
UWAGA! TRUSKAWKI UCZULAJĄ
Truskawki niestety nie są dla wszystkich, gdyż mogą wywoływać uczulenie. Nie powinny ich jeść osoby ze stwierdzoną nadwrażliwością na salicylany. Najczęstsze objawy to zmiany na skórze (pokrzywka), czasem biegunka. Truskawkowa alergia najczęściej dotyka dzieci, u dorosłych spotykana jest rzadko. Zdrowemu dziecku można włączyć truskawki do jadłospisu po 10. miesiącu życia. Jeśli jest zagrożone alergią (np. w najbliższej rodzinie są alergicy), termin rozszerzenia diety o truskawki warto w porozumieniu z pediatrą opóźnić. W razie wystąpienia objawów, należy je odstawić. Nie trzeba się jednak całkowicie poddawać i warto za jakiś czas, np. za rok podjąć próbę ponownie. Często okazuje się, że to nie same owoce uczulają, lecz substancje konserwujące, którymi zostały potraktowane. By uniknąć niemiłych niespodzianek, warto sięgnąć po truskawki z uprawy ekologicznej czy rodzinnej.
TRUSKAWKI – JAKIE KUPOWAĆ? JAK SPOŻYWAĆ?
Truskawki, które kupujemy, powinny być głęboko czerwone, twarde i suche. Nie należy kupować obitych, ani nadpleśniałych. Te średnie są zwykle smaczniejsze niż duże. Najlepsze truskawki to te sezonowe, najlepiej organiczne, a nie szklarniowe. I koniecznie polskie, bo w smaku biją na głowę wszystkie inne. Dobrze umyte w bieżącej wodzie, najlepiej jeść bez dodatków, podając z szypułkami. A jeśli obieramy je do potraw czy deserów, to należy je myć przed obraniem z szypułek, bo dzięki temu nie wypłukujemy soku.
BIAŁE TRUSKAWKI
W Polsce można już kupić pineberry, czyli białe truskawki o smaku ananasa. Truskawka-albinos ma białą skórkę, czerwone pestki i jest niewielka. Do Europy przywędrowała z Ameryki Południowej. Rośliny są odporne, dlatego można je uprawiać bez dodatkowego opryskiwania.
CZYTAJ WIĘCEJ: