Czy można znaleźć ukojenie i zdrowie w tak nieprzyjaznym, wydawałoby się, miejscu jak kopalniane podziemia i głębokie groty? Okazuje się, że tak. Oferta podziemnych SPA dostępna jest nie tylko w Polsce, ale i u naszych sąsiadów.
Kopalnia, sztolnia, grota – to miejsca mające mało wspólnego z wyobrażeniami na temat relaksu i zdrowia. Tymczasem wiele metrów pod ziemią znajdujemy warunki sprzyające leczeniu licznych chorób. Dawne kopalnie soli czy uranu, krasowe groty, podziemne źródła, wykorzystywane są jako inhalatoria, sanatoria, SPA. Fakt, nie ma ich wiele, bo przecież chodzi tu o wyjątkowe, naturalne warunki, ale tym bardziej godnę są uwagi i polecenia. Choćby jako ciekawostka, urozmaicająca nasze podróże SPA.
UZDROWISKO KOPALNIA SOLI „WIELICZKA”
Najdłuższe podziemne tradycje lecznicze w Polsce ma Uzdrowisko Kopalnia Soli „Wieliczka”. Wielickie złoża soli powstały około 13,5 mln lat temu, a kopalnia działa nieprzerwanie, choć dziś już soli się nie wydobywa, od połowy XIII wieku. Łącznie wydrążono w ziemi 26 szybów i 180 szybików na obszarze 5,5 km2. Powstało 2350 komór i ponad 240 km chodników na dziewięciu poziomach i głębokości od 57 m do 327 m.
Już w XIX wieku dr Feliks Boczkowski odkrył, że panujące pod ziemią warunki korzystnie wpływają na układ oddechowy. Dzisiejsze uzdrowisko, którego część podziemna mieści się w komorach Jezioro Wessel i Stajnia Gór Wschodnich na głębokości 135 m, organizuje dzienne pobyty rehabilitacyjno-lecznicze, a także kilku i kilkunastodniowe turnusy lecznicze dla osób ze schorzeniami układu oddechowego, astmą i alergiami. Jako jedno z niewielu na świecie realizuje program aktywnej rehabilitacji układu oddechowego w mikroklimacie solnych wyrobisk. Leczenie opiera się na gimnastyce oddechowej z ćwiczeniami kontroli oddechu i treningiem mięśni oddechowych. Podstawową rolę w leczeniu odgrywa unikatowy mikroklimat cechujący się wyjątkową czystością bakteriologiczną, wysoką wilgotnością powietrza 74-90 proc. oraz dużą zawartością chlorku sodu, a także magnezu, manganu i wapnia.W komorach uzdrowiska znajdują się tężnia (fontanna do wytwarzania aerozolu solnego) oraz sprzęt do rehabilitacji ruchowej (rowerki, atlas, bieżnie, steppery, stół do tenisa stołowego). W planach jest też wykonywanie zabiegów suchych (inhalacja, kinezyterapia) i mokrych (kąpiele solankowe, perełkowe, masaż podwodny) .
UZDROWISKO KOPALNIA SOLI „BOCHNIA”
Podobny mikroklimat, jak w Wieliczce, panuje w Kopalni Soli „Bochnia”. Tutaj leczenie odbywa się na głębokościach 176 i 250 m, w komorach im. Ryszarda Kołdrasa, Ważyn i Manna, gdzie naturalna czystość powietrza spełnia normy szpitalnych pomieszczeń zabiegowych. Kopalnia organizuje trzygodzinne pobyty w komorze Ważyn (wstęp 40 zł, ulgowy 30 zł), a także pobyty nocne w cenie od 45 do 70 zł (w zależności od sezonu i komory; ulgowy 40-65 zł), które są połączeniem niekonwencjonalnej turystki i wypoczynku z leczniczym działaniem mikroklimatu bocheńskiej kopalni. Tymczasem Podziemny Ośrodek Leczniczy prowadzi pobyty lecznicze (zjazdy inhalacyjne, turnusy lecznicze i rehabilitacyjne, bądź wczasy zdrowotne) dla osób cierpiących na schorzenia górnych i dolnych dróg oddechowych, astmę i alergie. Pobyty realizowane są pod opieką wykwalifikowanych fizjoterapeutów i obejmują ćwiczenia oddechowe oraz ćwiczenia ruchowe na nowoczesnym sprzęcie rehabilitacyjno-ruchowym, zajęcia relaksacyjne i rekreacyjne m.in. w komorze Ważyn, gdzie znajduje się boisko sportowe i 140-metrowa zjeżdżalnia. Część programu leczenia dzieci odbywa się w formie zabawy. Największą skuteczność obserwuje się w przypadkach alergii pyłkowej, przewlekłych alergicznych nieżytów nosa i gardła, astmy oskrzelowej, zwłaszcza połączonej z często nawracającymi stanami zapalnymi oskrzeli.
INHALATORIUM RADONOWE W KOWARACH
W Kowarach znajduje się jedyne w Polsce i jedno z pięciu na świecie naturalnych, podziemnych inhalatoriów radonowych. Radon jest gazem wydobywającym się ze skał i wód kopalnianych. W zabytkowych sztolniach dawnej kopalni uranu, przy dźwiękach łagodnej muzyki, pacjenci oddychają chłodnym, wilgotnym i wolnym od zanieczyszczeń, ale bogatym w radon powietrzem. Pod kierunkiem lekarza i opieką wykwalifikowanego personelu leczą tu konkretne schorzenia, np. narządów ruch, zapalenie nerwów, układu krążenia, choroby wieńcowe, skóry i układu oddechowego. Niewielkie dawki radonu obniżają ciśnienie tętnicze krwi i poprawiają ukrwienie wielu narządów. Oddziaływanie radonu zwiększa też naturalną odporność organizmu.
Podziemne Inhalatorium Radonowe wchodzi w skład kompleksu Jelenia Struga Medical SPA. Stosuje się tutaj tzw. Skojarzoną Terapię Radonową polegająca na połączeniu inhalacji radonowych w sztolni z rozgrzewaniem ciała podczas ćwiczeń w ciepłej wodzie basenowej, co wspomaga przyswajanie radonu, a dzięki temu zwiększa efektywność terapii. Dopełnieniem radonowej kuracji jest spożywanie nisko mineralizowanej wody radoczynnej.
GROTA LECZNICZA W TOPOLCA
System naturalnych jaskiń pod miejscowością Topolca nad węgierskim Balatonem odkryto w 1903 roku. Długość wszystkich korytarzy to łącznie 20 km. Część udostępniona jest do zwiedzania (m.in. łodziami), część służy jako grota lecznicza. W 1981 roku potwierdzono lecznicze właściwości tutejszego mikroklimatu i urządzono podziemne miniuzdrowisko. Pod ziemią panują warunki sprzyjające leczeniu astmy, alergii i innych chorób układu oddechowego. Temperatura waha się od 14 do 16°C, wilgotność jest niezwykle wysoka – 95-99 proc, a powietrze wolne od pyłu i innych zanieczyszczeń. Atmosfera panująca w jaskiniach sprzyja też wyciszeniu, odstresowaniu i odnalezieniu harmonii. Tuż nad systemem podziemnych grot wybudowanp Honguest Hotel Pelion, połączony korytarzem z jaskiniami.
Na leczenie w grocie składa się pobyt pod ziemią, podstawowe badania pulmonologiczne oraz masaże relaksacyjne. Może być ono uzupełnione o zabiegi medyczne, jak też dodatkowe inhalacje. Kuracja jest bezpieczna i polecana również kobietom w ciąży oraz małym dzieciom chorym na astmę.
UZDROWISKO SKLENÉ TEPLICE
Jeden z najstarszych kurortów na Słowacji – Sklené Teplice (istnieje od XVI wieku) – szczyci się występowaniem wyjątkowych źródeł wód mineralnych o temperaturze od 38 do 52,3°C. Wysoka zawartość magnezu i wapnia sprawia, że wykorzystywane są one do leczenia schorzeń narządów ruchu oraz układu nerwowego, a także stanów pourazowych i pooperacyjnych. Unikatowym na skalę europejską obiektem jest naturalny basen termalny „Parenica” znajdujący się w niewielkiej jaskini. Wypełniony jest wodą z gorącego źródła o temperaturze 42°C. Goście uzdrowiska mają niepowtarzalną okazję wykąpać się i wygrzać kości w wodzie o wysokiej zawartości wapnia i magnezu. Działa ona leczniczo na narządy ruchu, ale także nawilża głęboko skórę. Każdego dnia woda jest wypuszczana, a nocą wymieniana na nową, pochodzącą wprost ze źródła.Uzdrowisko oferuje też inhalacje leczniczą wodą mineralną, a także liczne zabiegi rehabilitacyjne oraz z zakresu hydroterapii, magnetoterapii i elektroterapii.
