Doskonale wyglądają, jeszcze lepiej smakują, a do tego mają moc uzdrawiania.  Winogrona to wierni sojusznicy zdrowia i młodości.

 Tekst: Sylwia Zagórska

WINOGRONA DLA ZDROWIA I URODY

Dajesz dziecku winogrona?! Przecież to sama woda, żadnych wartościowych składników? Dałabyś jakieś porządne owoce – słyszałam nieraz od wszystkowiedzących dziadków pouczających swoje dzieci, jak mają żywić i wychowywać ich wnuki. Otóż nic bardziej mylnego. Rzeczywiście, winogrona składają się w 3/4 z wody. Jednak ilość witamin, składników mineralnych i flawonoidów jest nie do przecenienia. Należą też do nielicznych owoców zawierających jod niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Winogrona i wszelkie produkty z nich powstające to samo zdrowie i wierni sojusznicy młodości.

  Winogrona na upały i zmęczenie

Ojciec medycyny, Hipokrates (460-377 p.n.e.), już w starożytnej Grecji zalecał leczenie chorób winogronami i winem. Najcenniejsze dla zdrowia są te czerwone, zjadane razem ze skórką, która zawiera resveratrol, silny polifenol zapobiegający tworzeniu się komórek rakowych, hamujący ich rozmnażanie i rozprzestrzenianie się. Antyoksydacyjne działanie polifenoli jest 20 razy mocniejsze od działania witaminy C. Winogrona wzmacniają odporność, łagodzą stres, korzystnie wpływają na serce i układ krwionośny oraz regulują pracę przewodu pokarmowego. Spożycie winogron uwalnia od ciągłego zmęczenie, bólów głowy i osłabienia, czyli wszystkich typowych objawów zakwaszenia organizmu. Powinny często gościć na talerzach dzieci, sportowców i osób pracujących fizycznie. Każdy zaś powinien spożywać je w czasie upałów, bo doskonale gaszą pragnienie oraz nawilżają organizm i skórę.

  Winogrona smaczne, ale kaloryczne

Winogrona możemy jeść na surowo (w wersji białej, czerwonej, żółtej, zielonej i granatowej), wypijać pod postacią wina (białego, różowego bądź czerwonego), robić sobie przekąski z suszonych rodzynek, dodawać do wielu potraw olej z pestek winogron. Każda, nawet najmniejsza część owoców winorośli, włącznie z liśćmi i szypułkami może być wykorzystana z korzyścią dla zdrowia i urody.
To bardzo zdrowa przekąska doskonale, zastępująca słodycze, słone paluszki czy chipsy. Jest tylko jeden minus. Na zbyt częste spożywanie nie mogą sobie pozwolić osoby borykające się z nadwagą, bowiem owoce te są dosyć kaloryczne. Zawierają od 12 do 25 proc. cukrów. 100 g owoców dostarcza około 70 kcal, co oznacza, że 400 g winogron zawiera tyle samo kalorii co słodki baton.Są dostępne przez cały rok, ale jesienią smakują najlepiej.

Suszone winogrona, czyli rodzynki

To bakalie powstające z suszenia winogron. Jak każde bakalie, są kaloryczne (277 kcal w 100 g). Ale jeśli masz do wyboru na przekąskę: krakersy, czekoladę, ciastka lub rodzynki, wybierz te ostanie. Są znacznie zdrowsze! Oprócz dużej ilości cukrów (głównie fruktozy i dekstrozy) dostarczają bowiem wielu wartościowych składników. Są źródłem błonnika, powinny więc znaleźć się w diecie osób cierpiących na zaparcia. Zawierają magnez i witaminy z grupy B, które pomagają w utrzymaniu koncentracji. Witaminy C i E oraz potas, cynk i żelazo wpływają na poprawę pracy serca. Zwłaszcza potas obniża ciśnienie krwi. Naukowcy i lekarze zalecają osobom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze spożywanie garstki suszonych owoców dziennie (około 60 rodzynek, które zawierają 212 miligramów potasu). Ale przede wszystkim rodzynki są źródłem wapnia i boru, które chronią przed osteoporozą, dlatego powinny je spożywać kobiety po menopauzie.

 Winogrona świeże owoce

• KUPOWANIE – Kupując winogrona zwracamy uwagę na to, aby były nienaruszone, jędrne i niepomarszczone. Jeśli to tylko możliwe, kupuj owoce na targu, bezpośrednio od producenta. Do dużych supermarketów przywożone są owoce nafaszerowane chemią (żeby wolniej się psuły).
• PRZECHOWYWANIE – W temperaturze pokojowej owoce zachowują świeżość przez kilka dni. Wystarczy odciąć małe gałązki od większych, by przedłużyć świeżość, bo łodygi nie usychają wtedy tak szybko. Do dłuższego przechowywania nie należy owoców myć, a jedynie zawinąć w papierowy ręcznik, włożyć do foliowej torebki i trzymać w lodówce.
• PRZYGOTOWANIE – Winogrona należą do tzw. parszywej dwunastki, czyli owoców zawierających najwięcej pestycydów i innej chemii używanej do ochrony, najpierw przed szkodnikami, a potem przed zbyt szybkim zepsuciem. Najskuteczniejszy domowy sposób na zneutralizowanie pestycydów to moczenie owoców przez kilka minut w wodzie z octem. Potem dokładnie spłukujemy je pod bieżącą, ciepłą wodą i delikatnie suszymy.
• SPOŻYWANIE – Winogrona nadają się doskonale do sałatek warzywnych i owocowych, a także do wytrawnych surówek, potraw z ryb i białego mięsa. Podaje się je z deserami i ciastami, wytwarza z nich dżemy, soki, musy i kompoty. Są wyśmienitym dodatkiem do deski serów. Mrożone owoce to doskonała orzeźwiająca przekąska.

 Sok z winogron

W starożytności popularna była kuracja polegająca na regularnym spożywaniu soku z winogron. Badania laboratoryjne wykazały, że sok z winogron poprawia krótkoterminową pamięć, polepsza koordynację, równowagę i dodaje energii. Pół szklanki soku wyciśniętego ze świeżych owoców dziennie pomaga przy zatruciach pokarmowych i stanach gorączkowych. Wystarczy pić jedną szklankę soku z czerwonych winogron, by uchronić organizm przed infekcjom dróg moczowych. Ale uwaga – przesada nie popłaca! Zbyt częste picie ciemnego soku utrudnia przyswajanie żelaza z pożywienia (aż o 67%). Z jasny sokiem nie ma tego problemu.

 Olej z pestek winogron

Naturalny olej z pestek winogron powstaje z tłoczenia na zimno, dzięki czemu nie traci właściwości zdrowotnych. W przeciwieństwie do olei ekstrahowanych chemicznie, które w procesie produkcji tracą większość bioaktywnych składników. Najczęściej powstaje z pestek, które pozostały po wyciśnięciu soku z winogron używanych do wytwarzania wina. Naturalny olej najłatwiej rozpoznać po zielonkawym lub zielonozłotym kolorze oraz charakterystycznym winogronowo-orzechowym zapachu (chemiczny jest bezzapachowy i bezbarwny). Olej z pestek winogron nadaje się do przyrządzania potraw w niskich i wysokich temperaturach, do sałatek, smażenia, gotowania i pieczenia. Kucharze najbardziej cenią sobie fakt, że zachowuje naturalny smak składników potraw oraz ma najwyższą ze wszystkich olei temperaturę dymienia i zapłonu, a wynosi ona 251 st. C. W tej temperaturze potrawa przygotowywana na oliwie z oliwek zapłonęłaby żywym ogniem.
Olej z pestek winogron jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, które odgrywają ważną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia. Kwas linolowy, którego olej winogronowy zawiera najwięcej ze wszystkich olei, podnosi poziom dobrego cholesterolu HDL, a obniża złego. Witamina E jest zaś znaną wszystkim witaminą młodości.

 Wino – eliksir życia

W Mezopotamii w piśmie klinowym istniał jeden znak oznaczający wino oraz życie. W starożytnym Egipcie wino było składnikiem wielu medykamentów, ale podstawy terapii winnej stworzyli dopiero Grecy. W średniowiecznej Polsce także przypisywano temu trunkowi właściwości lecznicze, czego najlepszym dowodem były przyszpitalne winnice. Pozytywny wpływ wina gronowego na organizm ludzki potwierdza również współczesna medycyna. Regularne spożycie, zwłaszcza wina czerwonego, przeciwdziała miażdżycy, zmniejsza ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Naukowo potwierdzono pozytywne działanie wina na układ trawienny, nerwowy, hormonalny i krwionośny. Według statystyk, częstotliwość występowania chorób układu krążenia w krajach, w których spożywa się więcej wina (Francja, Hiszpania, Portugalia, Włochy), jest ok. 30% niższa niż w krajach północnych. Ale uwaga, optymalna dawka to 300-400 ml dziennie. Powyżej tej ilości ryzyko zawału serca stopniowo rośnie. Osoby nadużywające są narażone na zawał bardziej niż abstynenci.

 Ocet balsamiczny

Wykwintna i zdrowa kuchnia nie może się obejść bez dwóch składników: oliwy z oliwek i octu balsamicznego. Ten drugi zrobiony jest z zagęszczonego soku lub musu z białych winogron z dodatkiem karmelu. Jest dosyć drogi, ale nadaje potrawom charakterystyczny smak i zapach, które mają zwolenników na całym świecie. Jest też bardzo zdrowy. To bogate źródło witamin oraz fosforu, magnezu i potasu. Ułatwia spalanie tłuszczu, oczyszcza organizm, wspomaga leczenie żylaków i hemoroidów, a także reguluje pracę jelit. Obniża też poziom złego cholesterolu i reguluje ciśnienie krwi. Ocet balsamiczny wzbogaca smak sałatek, dań z drobiu i czerwonego mięsa. Jest niezbędnym elementem np. włoskiej sałatki caprese. Może też służyć jako kosmetyk – poprawia wygląd skóry i zapobiega wypadaniu włosów. 

Czytaj też...

• Krem, jak wino
• Owoc Noni
• Kasza dla zdrowia i urody