Pośród dzikiej przyrody człowiek jest tylko widzem, reżyserem niezwykłych spektakli jest zaś sama natura. W Niemczech miejscami, w których poczujemy się VIP-ami na przedstawieniu wystawianym przez Matkę Naturę, są parki narodowe.
Repertuar bogaty, bo jest ich 16, a parków natury – 104.
Tekst: Katarzyna Sołtyk
Niemieckie obszary przyrody chronionej (parki przyrodnicze, narodowe i rezerwaty biosfery) łączą wiele funkcji: chronią przyrodę, służą edukacji, a jednocześnie dają możliwość wypoczynku na łonie dziewiczej przyrody. Zapewniają zwiedzającym je turystom spektakularne widoki, głębokie przeżycia, wyjątkowy relaks i niezwykłe poczucie całkowitej harmonii z naturą.
Na terenie Niemiec znajduje się 16 parków narodowych o łącznej powierzchni 9721,1 km2, z czego jedynie 1942,1 km2 znajduje się na lądzie, a 7678,4 km2 chroni przybrzeżne obszary Morza Północnego i Bałtyku. Najmłodszy z nich to utworzony w marcu 2015 roku Park Narodowy Hunsruck-Hochwald. Ochroną objęto zapierające dech w piersiach, często niemal pierwotne krajobrazy oraz ogromne bogactwo gatunków zwierząt i roślin.
Niemieckie parki narodowe znajdziemy nad morzem i na pojezierzach, w górach i w dolinach rzek. Poznamy je, podróżując samochodem, statkiem, zabytkowym pociągiem, rowerem czy na piechotę. Pasjonaci wspinaczki, biegania, poszukiwacze skarbów, amatorzy zdrowego trybu życia i niepoprawni romantycy – każdy znajdzie tu swój ulubiony skrawek dzikiej przyrody. Do dyspozycji jest ok. 200 000 szlaków pieszych i ponad 70 000 rowerowych. Wiele z nich prowadzi m.in. przez uzdrowiska, w których przy okazji można podreperować nadwątlone podczas wędrówek siły, by znów wyruszyć na szlak.
Do lasu
Najstarszy jest Park Narodowy Lasu Bawarskiego, utworzony w 1970 roku. To niemal dzika puszcza. Jej najpiękniejsze zakątki można oglądać na ponad 300 km doskonale oznakowanych szlaków pieszych, prawie 200 km szlaków rowerowych i około 80 km tras narciarskich. Park w 95% porośnięty jest lasami, w których kryją się tajemnicze trzęsawiska, kryształowo czyste górskie potoki i jezioro lodowcowe Rachelsee.
Wśród najciekawszych krajobrazów leśnych nie można pominąć Parku Narodowego Hainich – puszczy położonej w samym sercu Niemiec. Znajduje się w Turyngii i chroni niezwykłe lasy bukowe zamieszkiwane m.in. przez żbiki, bociany czarne i chronione gatunki nietoperzy. Największą atrakcją parku jest szlak pieszy Baumkronenpfad, prowadzący wśród koron drzew, na wysokości 44 metrów nad ziemią. Na najmłodszych gości czeka zaś dziecięcy las żbika - „Wildkatzen-Kinderwald”.
Nad morze
Szczególne miejsce na przyrodniczej mapie Niemiec zajmują parki nadmorskie. Najbliżej polskiej granicy znajduje się Park Narodowy Jasmud w północno-wschodniej części Rugii, znany z niezwykle malowniczych kredowych klifów uwiecznionych na obrazach Caspara Davida Friedricha, niemieckiego malarza epoki romantyzmu, zakochanego w tutejszych kredowo-bukowych krajobrazach. Park Narodowy Mierzei Pomorza Przedniego, położony nad Bałtykiem, swoją niemiecką nazwę (Vorpommersche Boddenlandschaft) zawdzięcza tak zwanym „Bodden”, czyli oddzielonym od morza płytkim zatokom, w których miesza się słodka i słona woda. Park znany jest jako największe w Europie miejsce zimowania żurawi – jesienią można obserwować przylot ponad 30 tys. żurawi (niezwykłe przeżycie!).
Dla miłośników podglądania ptaków największym rajem są jednak trzy parki chroniące krajobrazy wattowe Morza Północnego, które są równocześnie rezerwatami biosfery. Obejmują one na przemian zalewane i odsłaniane w czasie morskich pływów słone mokradła.
Największą atrakcją Parku Narodowego Szlezwicko-Holsztyńskiego Morza Wattowego jest obserwacja fok szarych wylegujących się na piaszczystych łachach. Hamburskie Morze Wattowe, położone u ujścia Łaby, daje możliwość podglądania podczas spacerów przez słone mokradła ogromnych kolonii rybitw. Park Narodowy Dolnosaksońskiego Morza Wattowego jest zaś królestwem oharów, bodaj najpiękniejszych ptaków spotykanych na wybrzeżu. Nie brakuje tu też zabytków historii i kultury, jak: Wattenmeerhaus w Wilhelmshaven – centrum poświęcone morzu wattowemu, Niemieckie Muzeum Żeglugi w Bremerhaven, pałac na wodzie w Dornumsiel, czy płot z kości wielorybiej na Borkum.
Góry i jeziora
Nieco podobne przeżycia czekają na turystów odwiedzających Park Narodowy Müritz. Oprócz dziewiczych torfowisk jest tu ponad 130 jezior, gdzie występują rzadkie gatunki ryb oraz ptaków. Park można przemierzać pieszo, na rowerze, ale także kajakami i statkami.
Wyjątkowym zainteresowaniem wśród turytów cieszą się górskie parki w Szwajcarii Saksońskiej, górach Harz, Schwarcwald czy w Alpach, gdzie znajduje się Park Narodowy Berchtesgaden. Formacje skalne w Parku Narodowym Szwajcarii Saksońskiej są idealnym miejscem na wspinaczki. Niektóre skały udostępniono, budując schody i drabinki, żeby można było podziwiać rozciągające się ze szczytów piękne widoki na kopulaste wzgórza, strome wąwozy, gęste lasy. Godne polecenia są też romantyczne rejsy po Łabie jednym z najstarszych kołowych parowców świata lub przejażdżka zabytkową kolejką Kirnitzschtalbahn do wodospadu Lichtenhainer Wasserfall. Jedyny niemiecki park narodowy w Alpach – Berchtesgaden jest domem dla świstaków, koziorożców alpejskich i orłów. Oznakowane szlaki turystyczne wiodą przez hale, doliny i nad brzegami jezior i zapewniają spektakularne widoki.
Nieco słabiej odkryte są Parki Narodowe Harzu i Schwarzwaldu. W przypadku gór Harz tajemniczość usprawiedliwiona jest często spowijającymi je mgłami. Ciemne świerkowe lasy kryją w sobie mroczne tajemnice. Najwyższy szczyt, góra Brocken (1142 m n.p.m.) prawie zawsze chowa się w mglistych oparach, co wiąże się z licznymi legendami o odbywających się tu sabatach czarownic. Szczególnym wydarzeniem jest Noc Walpurgii, której towarzyszą tańce wiedźm. Na górę można się wspiąć lub wjechać kolejką wąskotorową. Na szczycie znajduje się najwyżej położony dworzec kolejowy w Niemczech.
Park Narodowy Schwarcwaldu sąsiaduje wprawdzie z najsłynniejszymi niemieckimi kurortami (jak Baden Baden), ale równocześnie chroni najbardziej dziką naturę. Powstał w 2013 roku i jest jednym z najmłodszych parków w Niemczech. Spektakularne widoki, leśne ostępy, głębokie jeziora i tajemnicze torfowiska na długo pozostają w pamięci każdego, kto zdecyduje się poznać tajemnice Czarnego Lasu.
=====================
Piękne dla oka, dobre dla zdrowia
Natura to samo zdrowie. Zdrowe jest przebywanie na łonie dziewiczej przyrody, piesze wędrówki i wycieczki rowerowe. Zdrowie zapewniają też liczne bogactwa naturalne. W Niemczech są to górski i nadmorski klimat, świeże powietrze w leśnych ostępach, liczne źródła mineralne i termalne tryskające w Alpach, Schwarzwaldzie czy górach Harz, a także często towarzyszące im borowiny.
