SZPARAGI, CZYLI SIĘGAJĄC DO KORZENI

Nie wiedzieć czemu, szparagi w naszym kraju uznawane są za niemal królewskie warzywo. To powód, dla którego wiele osób traktuje je nieufnie i nie wprowadza do swojego menu. Niesłusznie!

Warzywo to stanowi cenne źródło witamin i składników mineralnych, a przyrządza się je z dziecinną łatwością. Maj to najlepsza pora, aby się z nim przeprosić! Pierwsze szparagi uprawiano już ponad tysiąc lat p.n.e. w Egipcie. Zachwycali się nimi także starożytni Grecy, a Rzymianie uważali je za prawdziwy rarytas. Ta ulubiona przekąska imperatorów (jako pierwszy wprowadził ją do swojego menu Oktawian August, a Wespazjan zabierał ze sobą zapas szparagów na każdą wyprawę wojenną) odeszła w zapomnienie w średniowieczu. Ponownie została odkryta dopiero w czasach renesansu, kiedy zyskała uznanie jako… afrodyzjak. I choć jej działanie na męską potencję nie zostało nigdy poparte naukowymi argumentami, to ta pochodząca najprawdopodobniej z Azji roślina z rodziny liliowatych faktycznie wpływa dobroczynnie na układ pokarmowy, a dla osób, które dbają o linię, powinna być wręcz podstawą jadłospisu.

SIŁA W KOLORZE

Szparagi podzielić można na trzy podstawowe grupy. Ich wyznacznikiem jest… kolor. Najtwardsze są białe, hodowane w wałach usypanych z ziemi, a potem pojedynczo ręcznie wyjmowane, co wpływa znacząco na ich wysoką cenę. Dawniej to właśnie białe szparagi uznawane były za najbardziej wykwintne, ale obecnie coraz większe znaczenie zyskują te o innych barwach – zielone, delikatne, odznaczające się intensywnym smakiem i wyższą zawartością witaminy C oraz fioletowe, które początkowo rosną w ciemnościach, a potem w świetle i charakteryzują się w smaku nieco gorzkawą nutą. Wszystkie trzy rodzaje mają niską wartość kaloryczną i są lekkostrawne, a dzięki temu wymarzone dla fanów zdrowych diet. Świeżość szparagów sprawdzić można przez złamanie łodygi. Gdy jest sprężysta, a po przełamaniu tryska z niej sok, oznacza to, że z powodzeniem można używać ich do przygotowania potrawy.Szparagi można przyrządzać na różne sposoby. Popularne są omlety ze szparagami, tarty, zupy-kremy, zapiekanki. Szparagi wyśmienicie smakują również z rozmaitymi sosami, np. holenderskim. We Francji królują szparagi podawane z jajkami w koszulkach. Prawdziwym rarytasem jest również danie zainspirowane naszą polską kuchnią, a mianowicie – Asperges ? La Polonaise. Są to szparagi polane tartą bułką smażoną na maśle, czyli przygotowane dokładnie tak samo, jak kalafiory.

DOBRE, BO ZDROWE

Szparagi to bogactwo wielu cennych składników odżywczych. Warzywa te zawierają znaczne ilości kwasu foliowego – składnika niezbędnego w diecie kobiet planujących dziecko bądź będących w ciąży (10 ugotowanych pędów dostarcza 225 µg kwasu foliowego, czyli prawie 50% dziennego zapotrzebowania na ten składnik). To także źródło przeciwutleniaczy chroniących organizm przed wolnymi rodnikami m.in.: witaminy C, witaminy E, ß-karotenu. Dodatkowo składniki te wykazują korzystne działanie na skórę oraz zawierają niewielkie ilości witamin z grupy B (B1, B2 i B6). Spożywając szparagi, dostarczymy również naszemu organizmowi cennych składników mineralnych: wapnia, fosforu, magnezu, potasu, sodu oraz niewielkich ilości żelaza. Związki chemiczne zawarte w szparagach działają pobudzająco na pracę nerek i regulują gospodarkę wodną organizmu. Mają właściwości przeczyszczające i moczopędne. W medycynie ludowej szparagi były używane jako środek tonizujący, uspakajający oraz środek do leczenia zapalenia nerwów i reumatyzmu. Stosowano je również przy zaburzeniach wzroku, bólach zębów i wielu innych schorzeniach.

SZPARAGI OD KUCHNI

Najkorzystniej jest gotować szparagi w całości. Związuje się je w pęczki po 8-10 sztuk i ustawia pionowo w naczyniu. Zalewa osolonym (ewentualnie z dodatkiem cukru) wrzątkiem, do którego dla zachowania aromatu dodaje się niewielki kawałek masła oraz sok z cytryny. Soku nie dodaje się podczas gotowania zielonych szparagów, ponieważ zabarwia je na szaro. Szparagi białe gotuje się do miękkości, a zielone krócej (al dente). Wiele zależy jednak od grubości i świeżości szparagów. Zwykle gotowanie trwa 15-20 minut, ale warzywa wyjmuje się z wrzątku, gdy ich czubki są miękkie.Szparagi charakteryzują się delikatnym smakiem i doskonale komponują się z potrawami mięsnymi, rybami, drobiem oraz z innymi warzywami. Duża zawartość witamin i składników mineralnych oraz niska wartość energetyczna (100 g świeżych szparagów dostarcza zaledwie 18 kalorii) sprawiają, iż nie powinno ich zabraknąć w wiosennym menu. Szparagi z cytryną Grilowane

CZY WIESZ, ŻE...

Szparagi są źródłem witamin: B, C, i K.
Są kopalnią pierwiastków mineralnych: potasu, fosforu i żelaza.
Przyspieszają przemianę materii.
Wspomagają pracę nerek i wątroby.
Oczyszczają organizm z toksyn

SZCZĘŚLIWA SIÓDEMKA

Dziko rosnące szparagi z Sardynii – zielone, charakteryzują się bardzo cienkimi pędami, występują też na Sycylii. Mają przyjemny gorzki smak i intensywny aromat.
Cienkie zielone szparagi – pojawiają się wczesną wiosną na rynkach w całych Włoszech. To cenione warzywo spożywa się na surowo, z odrobiną soku cytrynowego albo smaży razem z jajkami.
Zielone szparagi średniej grubości – uprawia się w różnych krajach. Na europejskie rynki trafiają szparagi wyhodowane we Włoszech, Hiszpanii oraz we Francji.
Fioletowo-zielone średnio grube szparagi – wyrastają w pełnym słońcu. Pochodząca z Włoch odmiana odznacza się intensywnym smakiem i aromatycznym zapachem.
Szparagi o intensywnej fioletowej barwie – są hodowane w Niemczech i we Francji oraz w Kalifornii. Jak wszystkie barwne odmiany, odznaczają się wyjątkowo intensywnym aromatem.
Fioletowo-białe – pochodzą z Ligurii we Włoszech. Te średnio grube pędy o delikatnym aromacie rosną pod ziemią, ale przez krótki czas także i nad nią, dzięki czemu zmieniają swoją barwę.
Miniaturowa odmiana zielonych szparagów– czasami nazywanych „szparagami” dzikimi, jest uprawiana we Francji w szparagarniach. Są wysoko cenione ze względu na swój cierpki smak.